១. ព័ត៌មានទូទៅ ក្នុងយុគសម័យឌីជីថលបច្ចុប្បន្ននេះ សកម្មភាពអនឡាញស្ទើរតែទាំងអស់សុទ្ធតែបន្សល់ទុកនូវដាន។ ដានទិន្នន័យនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា ដានឌីជីថល (digital footprint) ដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកំណត់ ឯកជនភាពផ្ទាល់ខ្លួន កេរ្តិ៍ឈ្មោះអនឡាញ និងការងារ។ ស្វែងយល់ពីអ្វីទៅហៅថាដានឌីជីថលដោយក្នុងនោះមាន…

១. ព័ត៌មានទូទៅ មូលហេតុធំមួយដែលអាចធ្វើឱ្យយើងជឿលើព័ត៌មានមិនពិតគឺ យើងភាគច្រើនមានទំនោរប្រតិកម្មតបទៅនឹងព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់អារម្មណ៍របស់យើងជាជាងការត្រិះរិះពិចារណារកហេតុផលសមរម្យ។ អ្នកបង្កើតព័ត៌មានមិនពិតជាច្រើនប្រើយុទ្ធសាស្ត្រកេងប្រវ័ញ្ចលើប្រតិកម្មអារម្មណ៍ទាំងនេះ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាកត្តាទូទៅមួយចំនួនដែលអ្នកគួរយកចិត្តទុកដាក់៖ ១.១ ភាពល្អៀងទៅជំនឿមានស្រាប់ ភាពល្អៀងនេះអាចកើតមាននៅពេលដែលយើងជឿលើព័ត៌មានដែលគាំទ្រអ្វីដែលយើងគិតឃើញរួចហើយ។ ដោយសារព័ត៌មាននេះស៊ីគ្នានឹងជំនឿដែលមានរួចហើយរបស់យើង យើងតែងមានទំនោរចង់ចែករំលែកវាបន្ត។ ១.២ អារម្មណ៍ចង់ចូលរួមចំណែកក្នុងអ្វីមួយ ជាមនុស្សសង្គម យើងតែងចង់មានអារម្មណ៍ថាជាផ្នែកមួយនៃអ្វីមួយដែលវិសេសវិសាល។ អារម្មណ៍នេះកើនឡើងនៅពេលយើងតភ្ជាប់ជាមួយមនុស្សដែលយល់ឃើញដូចគ្នា ហើយអាចពង្រឹងសាមគ្គីភាពក្រុម…

១. ព័ត៌មានទូទៅ ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ (fake news) ជាទូទៅសំដៅលើព័ត៌មានដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងចេតនាបញ្ឆោតអ្នកអាន។ ព័ត៌មានទាំងនេះច្រើនតែមើលទៅដូចជាអត្ថបទព័ត៌មានពិត ប៉ុន្តែវាត្រូវបានប្រឌិតឡើងទាំងស្រុង ឬជាកំណែប្រែខុសឆ្គងនៃព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានកើតឡើងពិតក្នុងគោលបំណងបញ្ឆោត។ ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ គឺជាប្រភេទមួយនៃព័ត៌មានបំភាន់ (disinformation)។ ព័ត៌មានបំភាន់ជារាល់ព័ត៌មានមិនពិតដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីបញ្ឆោតគេ។ ព័ត៌មានបំភាន់មិនត្រឹមតែរួមបញ្ចូលព័ត៌មានក្លែងក្លាយប៉ុណ្ណោះទេ…

១. ព័ត៌មានទូទៅ បុគ្គលិកដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការការពារសុវត្ថិភាពសាយប័ររបស់អង្គភាព ព្រោះពួកគាត់ជាបន្ទាត់ ការពារដំបូងប្រឆាំងនឹងការគំរាមកំហែង។ អត្ថបទនេះនឹងផ្តល់ជូនបុគ្គលិកនូវគន្លឹះសំខាន់ៗអំពីសុវត្ថិភាពសាយប័រ ដើម្បីការពារខ្លួនឯង និងអង្គភាពពីការវាយប្រហារណាមួយដែលអាចកើតមានឡើង។ ២. ការយល់ដឹងអំពីសុវត្ថិភាពសាយប័រ មុនពេលឈានចូលទៅក្នុងគន្លឹះសុវត្ថិភាពសាយប័រ សម្រាប់បុគ្គលិក យើងគួរតែមានការយល់ដឹងអំពីអ្វីដែលហៅថាសុវត្ថិភាពរួម។…

ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ (ក.ប.ទ.) មានកិត្តិយសសូមជម្រាបជូន ក្រសួងស្ថាប័ន ក្រុមហ៊ុន សហគ្រាស និងសាធារណជនទាំងអស់ មេត្តាជ្រាបថា ក.ប.ទ. បានសង្កេតឃើញមានការវាយប្រហារសាយប័រមកលើវេបសាយនិងប្រព័ន្ធអនឡាញមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជាកាន់តែកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដែលការវាយប្រហារនោះរួមមាន ការវាយប្រហារ…

១-    ព័ត៌មានទូទៅ Deepfake គឺជាវីដេអូ រូបភាព ឬសំឡេងក្លែងក្លាយបង្កើតដោយប្រើប្រាស់ច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (Artificial Intelligence, AI) ដែលមើលឬស្ដាប់ទៅហាក់សុទ្ធសឹងដូចជាពិតប្រាកដ។ នៅពេលដែលបច្ចេកវិទ្យា Deepfake កាន់តែរីកចម្រើនទៅ…

១-    ព័ត៌មានទូទៅ កម្មវិធីដែលត្រូវបានដំឡើងថ្មីនៅលើឧបករណ៍ចល័តរបស់អ្នកនឹងស្នើសុំឱ្យអ្នកបើកសិទ្ធិកម្មវិធី (app permissions) ផ្សេងៗដើម្បីមុខងារចាំបាច់របស់ខ្លួនដំណើរការបាន ឬដើម្បីផាសុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់។ ប៉ុន្តែ កម្មវិធីមួយចំនួនអាចស្នើឱ្យអនុញ្ញាតសិទ្ធចូលប្រើទិន្នន័យដែលមិនចាំបាច់ ដើម្បីលួចស៊ើបអង្កេតអ្នក។ អ្នកអាចអនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីប្រើសិទ្ធិនោះគ្រប់ពេល (allow all…

១.ព័ត៌មានទូទៅ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាចាស់ៗជាច្រើនត្រូវបានបញ្ចេញចោលដោយសារអាយុកាលវែង មានការខូចខាត ឬត្រូវបានជំនួសដោយឧបករណ៍ថ្មីៗ។ ការផ្លាស់ប្ដូរ ឬបោះបង់ចោលឧបករណ៍ចាស់ៗទាំងនេះអាចបង្កឱ្យមានហានិភ័យសុវត្ថិភាពទាក់ទងនឹងទិន្នន័យនៅលើឧបករណ៍ទាំងនេះ។ ឧបករណ៍ចាស់ៗទាំងនេះអាចនៅបន្សល់ទុកទិន្នន័យដូចជា ពាក្យសម្ងាត់និងព័ត៌មានចូលប្រើគណនីដែលត្រូវបានរក្សាទុក ព័ត៌មានហិរញ្ញវត្ថុ រូបថតផ្ទាល់ខ្លួន អ៊ីមែល និងឯកសារនានា…