១. ព័ត៌មានទូទៅ ក្នុងយុគសម័យឌីជីថលបច្ចុប្បន្ននេះ សកម្មភាពអនឡាញស្ទើរតែទាំងអស់សុទ្ធតែបន្សល់ទុកនូវដាន។ ដានទិន្នន័យនេះត្រូវបានគេស្គាល់ថាជា ដានឌីជីថល (digital footprint) ដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកំណត់…
១. ព័ត៌មានទូទៅ មូលហេតុធំមួយដែលអាចធ្វើឱ្យយើងជឿលើព័ត៌មានមិនពិតគឺ យើងភាគច្រើនមានទំនោរប្រតិកម្មតបទៅនឹងព័ត៌មានដោយប្រើប្រាស់អារម្មណ៍របស់យើងជាជាងការត្រិះរិះពិចារណារកហេតុផលសមរម្យ។ អ្នកបង្កើតព័ត៌មានមិនពិតជាច្រើនប្រើយុទ្ធសាស្ត្រកេងប្រវ័ញ្ចលើប្រតិកម្មអារម្មណ៍ទាំងនេះ។ ខាងក្រោមនេះគឺជាកត្តាទូទៅមួយចំនួនដែលអ្នកគួរយកចិត្តទុកដាក់៖ ១.១ ភាពល្អៀងទៅជំនឿមានស្រាប់ ភាពល្អៀងនេះអាចកើតមាននៅពេលដែលយើងជឿលើព័ត៌មានដែលគាំទ្រអ្វីដែលយើងគិតឃើញរួចហើយ។ ដោយសារព័ត៌មាននេះស៊ីគ្នានឹងជំនឿដែលមានរួចហើយរបស់យើង យើងតែងមានទំនោរចង់ចែករំលែកវាបន្ត។ ១.២…
១. ព័ត៌មានទូទៅ ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ (fake news) ជាទូទៅសំដៅលើព័ត៌មានដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងចេតនាបញ្ឆោតអ្នកអាន។ ព័ត៌មានទាំងនេះច្រើនតែមើលទៅដូចជាអត្ថបទព័ត៌មានពិត ប៉ុន្តែវាត្រូវបានប្រឌិតឡើងទាំងស្រុង ឬជាកំណែប្រែខុសឆ្គងនៃព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានកើតឡើងពិតក្នុងគោលបំណងបញ្ឆោត។ ព័ត៌មានក្លែងក្លាយ…
១. ព័ត៌មានទូទៅ បុគ្គលិកដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការការពារសុវត្ថិភាពសាយប័ររបស់អង្គភាព ព្រោះពួកគាត់ជាបន្ទាត់ ការពារដំបូងប្រឆាំងនឹងការគំរាមកំហែង។ អត្ថបទនេះនឹងផ្តល់ជូនបុគ្គលិកនូវគន្លឹះសំខាន់ៗអំពីសុវត្ថិភាពសាយប័រ ដើម្បីការពារខ្លួនឯង និងអង្គភាពពីការវាយប្រហារណាមួយដែលអាចកើតមានឡើង។ ២….
ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ (ក.ប.ទ.) មានកិត្តិយសសូមជម្រាបជូន ក្រសួងស្ថាប័ន ក្រុមហ៊ុន សហគ្រាស និងសាធារណជនទាំងអស់ មេត្តាជ្រាបថា…
១- ព័ត៌មានទូទៅ Deepfake គឺជាវីដេអូ រូបភាព ឬសំឡេងក្លែងក្លាយបង្កើតដោយប្រើប្រាស់ច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត (Artificial Intelligence, AI)…
១- ព័ត៌មានទូទៅ កម្មវិធីដែលត្រូវបានដំឡើងថ្មីនៅលើឧបករណ៍ចល័តរបស់អ្នកនឹងស្នើសុំឱ្យអ្នកបើកសិទ្ធិកម្មវិធី (app permissions) ផ្សេងៗដើម្បីមុខងារចាំបាច់របស់ខ្លួនដំណើរការបាន ឬដើម្បីផាសុខភាពអ្នកប្រើប្រាស់។ ប៉ុន្តែ កម្មវិធីមួយចំនួនអាចស្នើឱ្យអនុញ្ញាតសិទ្ធចូលប្រើទិន្នន័យដែលមិនចាំបាច់…
១.ព័ត៌មានទូទៅ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាចាស់ៗជាច្រើនត្រូវបានបញ្ចេញចោលដោយសារអាយុកាលវែង មានការខូចខាត ឬត្រូវបានជំនួសដោយឧបករណ៍ថ្មីៗ។ ការផ្លាស់ប្ដូរ ឬបោះបង់ចោលឧបករណ៍ចាស់ៗទាំងនេះអាចបង្កឱ្យមានហានិភ័យសុវត្ថិភាពទាក់ទងនឹងទិន្នន័យនៅលើឧបករណ៍ទាំងនេះ។ ឧបករណ៍ចាស់ៗទាំងនេះអាចនៅបន្សល់ទុកទិន្នន័យដូចជា ពាក្យសម្ងាត់និងព័ត៌មានចូលប្រើគណនីដែលត្រូវបានរក្សាទុក…
១. ព័ត៌មានទូទៅ ចោរបច្ចេកវិទ្យា ឬហេកគ័រ កំពុងវិវត្តន៍ខ្លួនយ៉ាងរហ័សដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាបញ្ញាសិប្បនិម្មិត(AI) ហើយវាជាចំណុចកណ្តាលនៃការផ្លាស់ប្តូរនេះ។ ចោរបច្ចេកវិទ្យារ ឬហេកគ័រ លែងត្រូវការប្រើវិធីសាស្ត្រប្រពៃណីតែម្យ៉ាងទៀតហើយ…
១.ព័ត៌មានទូទៅ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាចាស់ៗជាច្រើនត្រូវបានបញ្ចេញចោលដោយសារអាយុកាលវែង មានការខូចខាត ឬត្រូវបានជំនួសដោយឧបករណ៍ថ្មីៗ។ ការផ្លាស់ប្ដូរ ឬបោះបង់ចោលឧបករណ៍ចាស់ៗទាំងនេះអាចបង្កឱ្យមានហានិភ័យសុវត្ថិភាពទាក់ទងនឹងទិន្នន័យនៅលើឧបករណ៍ទាំងនេះ។ ឧបករណ៍ចាស់ៗទាំងនេះអាចនៅបន្សល់ទុកទិន្នន័យដូចជា ពាក្យសម្ងាត់និងព័ត៌មានចូលប្រើគណនីដែលត្រូវបានរក្សាទុក…
១.ព័ត៌មានទូទៅ QR code ផ្ដល់ភាពងាយស្រួលដល់ការចែករំលែកព័ត៌មាន ប៉ុន្តែក៏នាំមកនូវហានិភ័យផងដែរ។ ក្នុងរយៈពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ ឧក្រិដ្ឋជនសាយប័រកាន់តែច្រើនបានងាកមកប្រើប្រាស់ QR codes…
១.ព័ត៌មានទូទៅ ឧបករណ៍ USB flash drive ត្រូវបានគេប្រើយ៉ាងទូលំទូលាយសម្រាប់ការផ្ទុកទិន្នន័យ និងយកតាមខ្លួន ប៉ុន្តែ USB…
១. ព័ត៌មានទូទៅ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងកាន់តែច្រើនជាងមុនដោយសារអ៊ីនធឺណិត។ ថ្វីត្បិតអ្វីៗកាន់តែងាយស្រួល ជាងមុនការលួចអត្តសញ្ញាណ គឺជាបទល្មើសដែលអ្នកផ្សេងប្រើព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នក ដូចជាឈ្មោះ លេខសម្ងាត់…
១. ព័ត៌មានទូទៅ ក្មេងៗចូលចិត្តលេងហ្គេមអនឡាញព្រោះវាជាការកម្សាន្តដែលមានអន្តរកម្មដែលធ្វើឱ្យពួកគេសប្បាយរីករាយដែលគ្មានអ្វីផ្សេងអាចធ្វើបាន។ ប៉ុន្តែ ការលេងហ្គេមអនឡាញអាចធ្វើឱ្យពួកគេប្រឈមនឹងបញ្ហាឯកជនភាព ការធ្វើបាបតាមអនឡាញ (cyberbullying) ឬការទិញធាតុក្នុងហ្គេមដែលអាចមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់សុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេ។ ខាងក្រោមជាវិធីមួយចំនួនដែលអ្នកអាចជួយក្មេងៗរបស់អ្នកឱ្យមានសុវត្ថិភាពខណៈពេលពួកគេរីករាយជាមួយហ្គេមអនឡាញដែលពួកគេចូលចិត្ត។ ២….
